Bandentesten deel 1
Gepubliceerd op 20 december 2013 00:00
(2685 keer bekeken) 0
Hierbij een artikel in twee delen over het testen van banden en tips voor de beste banden in de winter.
We kregen van de bekende blogschrijver Wim Schermer het volgende artikel opgestuurd als samenvatting van zijn vele testen en verhalen over banden. Aangezien de bandentesten op zijn blog duidelijk veel informatie bevatten maar de testmethodes soms ter discussie kwamen lijkt het handig eens de huidige stand van zaken bij dit onderzoek op een rijtje te zetten. Uiteraard blijft de keuze van banden voor velen een persoonlijke afweging maar de kennis die al is opgedaan kan zeker helpen een goede keuze te maken. In dit eerste deel wordt door Wim een verhaal over het testen en de testmethoden geschreven. En morgen hebben we dan een verhaal over de tips die nu meteen kunnen worden toegepast als keuze voor winterbanden. Dat laatste is niet onbelangrijk want er is bij Wim gebleken dat met name bij banden veel verschillen in eigenschappen zijn. Vooral de gemeten verschillen bij omstandigheden in winters gebruik zijn zeker aanwezig. Het rijden in de winter zou volgens hem veel veiliger kunnen zijn als mensen de juiste banden zouden gebruiken.
Bandentesten voor velomobielen
Historie
Banden voor velomobielen is een veelbesproken onderdeel van onze trouwe driewielers. Banden bepalen in hoge mate het comfort, de snelheid, remweg, stuurgedrag en last-but-not-least de veiligheid. In de jaren 2007 tot en met 2013 is er door mij, vaak met hulp van Jan Geel en Kees van Hattem, op verschillende manieren gemeten aan de rolweerstand van banden.
Verschillende meetmethoden
- Buiten omlaag rollen met de Quest van een helling
- Binnen afrollen met een meetwagen vanaf een meetplatform
- Buiten afrollen met meetwagen en meetplatform op asfalt
- Meten met pendel binnen op tegelvloer
- Meten met pendel binnen en buiten of asfaltgoten
- Meten met pendel en asfaltgoten bij vrieskou
- Sliptesten op sneeuw en ijs
- Persoonlijke bandenkeus
1. Buiten omlaag rollen met de Quest van een helling
In 2007 begon ik met testen van de rolweerstand van banden. In het begin reed ik met de Quest van een viaduct omlaag. Dat leverde aardige maar niet erg consistente resultaten op. De wind gooide vaak roet in het eten en de minste en geringste stuuruitslag beïnvloedde de resultaten. Ook het wegdek bleek na onderzoek met een laserwaterpas hobbels van meerdere centimeters te vertonen. Als laatste vertroebelde de temperatuur vaak de resultaten. Een temperatuurverschil van 3 graden C. leverde al meetbare verschillen op.
In die tijd waren banden als Tioga Comp Pool en Avocet Fasgrip snelle banden die er al lang niet meer zijn.
2. Binnen afrollen met een meetwagen vanaf een meetplatform
Er moest iets bedacht worden dat reproduceerbaarder resultaten zou opleveren. Velomobiel.nl stelde zijn meetplatform en driewielige meetwagen beschikbaar. Hiermee kon in een lange gang van een technische school bij gelijke temperatuur en zonder wind worden getest. Samen met Jan Geel en Kees van Hattem hebben we zo dagenlang tientallen banden getest bij verschillende drukken. De resultaten, na grondige uitlijning van de meetwagen, waren goed reproduceerbaar al kwam al gauw de vraag op of testen op een gladde tegelvloer wel vertaalbaar zijn naar de praktijk van alledag op gewoon asfalt. Dat bleek maar beperkt het geval te zijn.
3. Buiten afrollen met meetwagen en meetplatform op asfalt
Daarom hebben we een deel van de metingen vanaf het meetplatform herhaald op een mooi vlakke asfaltweg bij het Noord-Hollands kanaal. Hoewel ook hier de wind en temperatuur de resultaten beïnvloedde bleek wel dat er aantoonbare verschillen met het testen op de tegelvloer ontstonden.
4. Meten met pendel binnen op tegelvloer
Om voor eens en voor altijd af te rekenen met wind en temperatuur komt de pendel in beeld. Dit is een as met twee blokkeerbare wielen waar een gewicht van 80 kg door een lange bedieningspoot 90 graden wordt gekanteld. Als de poot wordt losgelaten wordt tegelijk de stopwatch ingedrukt. Hoe langer de pendel heen en weer zwaait, hoe lager de rolweerstand van de banden. In de praktijk blijkt dat de pendel, afhankelijk van het type band, van 30 tot 180 seconden pendelt.
Ook nu weer verleent Velomobiel.nl alle hulp om tot een efficiënte pendel te komen. De eerste testen met de pendel leveren een bijzonder grote herhalingsnauwkeurigheid op. Van gemiddeld 5 metingen lopen de pendeltijden bij bijv. 60 seconden vaak maar tienden van een seconde uit elkaar, soms zelfs helemaal niet. Deze nauwkeurigheid wordt mede bereikt door het gebruik van een kleine laser bovenop de pendel. Het kleine laserpuntje belicht op een afstand van 10 meter een fijn zwartwit raster op een garagedeur.
Een YouTube filmpje van de pendel staat hier.
De wind en temperatuur zijn nu wel uitgeschakeld, de vloer is wederom een gladde tegelvloer in de garage van huize Schermer. Inmiddels waren we, Jan Geel assisteert bij veel proeven, er achter dat linksom of rechtsom, de pendel op asfalt moet pendelen. Duidelijk is ook dat brede banden op asfalt rond 10% korter pendelden dan op de tegelvloer. Smalle racebanden als de Schwalbe Ultremo ZX pendelden maar liefst 30% korter op asfalt dan op de tegelvloer.
5. Meten met pendel binnen en buiten of asfaltgoten
Voor de derde keer doe ik een beroep op Velomobiel.nl in Dronten. Allert Jacobs last een tweetal twee meter lange aluminium goten in elkaar. Bij een echte asfaltfabriek van Dura Vermeer in Eemnes worden de beide goten volgestort en verdicht met een asfaltmix zoals die vandaag de dag wordt gebruikt op doorgaande fietspaden. Na twee weken doorharden zijn de goten geschikt voor gebruik.
Nu kan er zonder wind, met gelijke temperatuur en op een relevant wegdek worden gemeten. Dan blijkt dat de metingen met het meetplatform op asfalt en de pendel perfect met elkaar overeen komen. De 20” inch Kojak blijkt buiten met het meetplatform bijv. 27% zwaarder te lopen dan de F-lite. Dat blijkt exact overeen te komen met de pendel op de asfaltgoten. Ook daar pendelt de Kojak 27% korter dan de F-Lite.
Inmiddels zijn er zeer veel testen gedaan die heel nuttige informatie opleverden.
Een opsomming:
- 25 mm brede velgen leveren bij banden breder dan 35 mm 10% minder rolweerstand op
- Draadbanden van gelijke soort lopen 10% lichter dan vouwbanden met dezelfde naam
- Latex binnenbanden verlagen de rolweerstand met 10 tot 15%
- Binnenbanden goed insmeren met talkpoeder levert 3% minder rolweerstand op
- Een nat wegdek levert geen lagere of hogere rolweerstand op
- Banden worden jaarlijks soms sterk verbeterd zonder dat fabrikanten dit melden
- Radiaalbanden (Michelin) lopen twee tot drie keer lichter dan diagonaal banden.
Leuk is dat veel teams die meedoen aan de Shell Eco Marathon en de recordraces in Battle Mountain gebruik maken van de resultaten van mijn pendelproeven. Soms komen hele teams naar De Woude om speciale banden te laten testen.
Door de bijzonder hoge nauwkeurigheid van de pendelproeven is bijv. ook gebleken dat de supersnelle Michelin radiaalbanden van de jaargang 2009 maar liefst 15% lichter lopen dan later geproduceerde identieke Michelin radiaal banden. Het behoeft geen betoog dat onder de Velox3 deze banden zijn gebruikt tijdens de succesvolle wereldrecordpoging. Ook het Velox4 team beschikt over deze radiaalbanden uit 2009. Deze zullen uitsluitend worden gebruikt voor de echte recordpogingen op de Dekrabaan en in Battle Mountain.
Reacties (0)