Een DHZ Deens-Limburgse ligfiets

Gecreëerd op 21 januari 2012 14:25

Categorieën: Complete fiets

Zelf een ligfiets maken, hoe kom je op het idee?

Nou , als je bijvoorbeeld door uitblijvende klantopdrachten al weken weinig te doen hebt bij je baas en de behoefte voelt om iets te doen met je handen, iets creatiefs, iets wat je nog nooit gedaan hebt, iets waar je weinig van af weet. Dus iets waarvoor je een beetje gek moet zijn.
Kortom: demifool was geboren in de winter van 2007.

Hoe ben ik begonnen. Waarschijnlijk net als iedereen: je googelt “ligfiets” en vanaf dan gaat een nieuwe wereld voor je open. Eerst veel lezen over welke modellen, wat voor en nadelen zijn etc. etc. Bij een fietsenboer in Heerlen stond een prachtige Challenge Hurricane, dat model moest het worden.
Na lang surfen vond ik op de site van Hans Henrik Skovgaard een zeer complete instructie voor een zelfbouw lage ligfiets met bovenstuur. Ik was meteen verkocht.
(Ik heb nog gemaild met Hans Henrik, hij heeft mijn foto’s gevraagd maar die heb ik niet meer teruggezien op zijn site).

Op deze link vind je de instructie voor de zelfbouw: http://downloads.ligfiets.net/zelfbouw/hhs_One.pdf
en hier: http://www.ligfiets.net/zelfbouwer/project.php?project_nr=589

De eerste vraag die ik moest beantwoorden was: alu of staal? Aangezien ik redelijk staal kan lassen en matig alu was de keuze gauw gemaakt. Bovendien maakte mijn eigen gewicht een discussie over een gewichtvoordeel van 2 kg voor de fiets tot een farce.
Omdat ik enkele keuzen van Hans Henrik niet wilde gaan volgen (plaats en keuze zadel, remmen, geen voorvering,remmen, stuur etc.) heb ik de handleiding alleen als richtlijn gebruikt en vanaf het begin kleine veranderingen doorgevoerd.

Voor de leuk –ik kan echt geen andere verklaring vinden- heb ik voornamelijk met gebruikt staal gewerkt, met uitzondering van de frame buis. Ik zal bij de foto’s aangeven wat de oorsprong van het materiaal is. Je wordt uiteindelijk erg handig in het herkennen van goed basismateriaal!

Totaalplaatje, links en rechts en met opgeklapt stuur

Voor de bouw van het frame heb ik de specs van de handleiding bijna volledig gevolgd: in principe dezelfde maten, materiaal en hoeken van de bochten als in de handleiding. Het buigen van de buis was nog een hele klus er zijn niet veel bedrijven die een hobbyist met een kleine opdracht zien komen. Het helpt als de directeur het project ziet zitten. De meeste bedrijven zijn niet geïnteresseerd in een klein klantje. Maar goed, uiteindelijk kom je thuis met een gebogen buis en dan kom je erachter dat je zonder goede mal niet verder kan. Ik heb een mal gemaakt –heb helaas daar geen foto van- gemaakt van MDF en met behulp van lange schroefdraad kon ik de frame buis ten opzichte van de achter vork en de balhoofdbuis precies richten. De foto uit de handleiding is duidelijk genoeg. Je zult dus hier zelf wat moeten maken. Het lassen is dan nog moeilijk genoeg, als je niet met beleid last trekt de zaak alsnog krom.

De voorvork:

Eisen: ik wilde vering en schijfrem. De 20 inch vaste vork die je makkelijk kon krijgen was te smal voor een schijfrem. Een gewone voorvorkvering wilde ik niet. (niet mooi) Dan maar zelf een vork maken.
De eerste versie was gemaakt van ovale pijp die ik had laten buigen, maar dat zag vreemd uit vond ik. Ik heb toen maar besloten een hoek te maken, dat gaf in ieder geval een wijde vork, nodig voor de montage van de schijfrem. Als je goed kijkt naar de foto van Hans Henrik zie je dat hij de balhoofdhoek in mijn ogen te stijl gemaakt heeft. Dat oogt niet echt goed. Ik heb hier dus de vork wat verder laten uitzakken.

Vork gemaakt van ovale pijp die ik gezaagd heb uit bureaustoelen die weggegooid waren toen ons bedrijf verhuisde naar een ander pand. De pijp waarmee de armleuning vast zat onder het zitgedeelte was precies wat ik zocht. Van een oude kapstok heb ik het dekseltje gehaald waarmee de kapstokbuis aan de bovenkant afgesloten was, dat paste nl. precies op de framebuis en zit nu aan de achterkant.
Ook voor de metalen knaapjes had ik een toepassing.
Omdat het comfort van kleine keihard opgepompte banden niet geweldig is en ik een voorvork met traditionele vering niet mooi vond heb ik gekozen voor de pantour verende voornaaf. (met schijfrem)
Dit werkt echt perfect! Het filtert de kleine bultjes en trillingen weg zonder dat je een zware vork krijgt. De veerweg is maar 1 inch, maar dat is echt genoeg in de praktijk. Het is een soort holle naaf waarin elastomeren zitten die voor een beperkte demping zorgen. Op de site van Pantour zie je een duidelijk filmpje.

De achter vork:
Probleem probleem. Ik wilde perse een veerelement van goede kwaliteit en met voldoende instelmogelijkheden voor demping in en uitgaand. Dus mijn veerelement was langer dan het element uit de handleiding. Het gevolg was dat de fiets erg op zijn voorwiel stond en je continue van het zadel afgleed naar voren. Fietsen was bijna niet te doen zo. Ik heb dit probleem opgelost door de bevestiging van de voet van de demper tussen de vork door naar beneden te verplaatsen, een soort bakje dus. Gemaakt overigens van de beugel van een kapotte afkortzaag. De achtervorkpadden (heet dat zo?) zijn anders dan op de handleiding . Waar je op moet letten is dat je de hoek van de pad op de vork zodanig schuin kiest dat je ketting op het kleinste tandwiel vrij van de vork loopt. Moet je gewoon uitproberen! Ik heb voor padden gekozen met schroefdraad ogen zodat een spatbord nog gemonteerd kan worden. Daarom heb ik ook een rechtopstaand oogje midden op de vork gelast. (van een knaapje van de kapstok)
De beugels waarmee de achtervork bevestigd is in de framebuis (prima constructie van Hans Henrik met die twee lagers en die buisjes) zijn afkomstig van de kofferhouders van mijn oude motor.

Stuur:

Ik heb uiteindelijk drie sturen gemaakt omdat ik niet meteen tevreden was over de lengte en de vorm.
Met PVP pijp en tape kun je een mal maken. Uiteindelijk bleek een kromme buis het beste te zijn, Bij de oud ijzerboer zag ik een metalen bed met een buis in de juiste kromming. You can guess the rest….
Het stuur is
a) een kapstok om remmen, versnellinghandels, lampen e.d. aan te bevestigen
b) een steun bij het opstaan
c) niet bedoeld om echt mee te sturen zoals je dat op een gewone fiets doet!
Wat handig is, is het staafje dat ervoor zorgt dat het stuur in de juiste hoek blijft staan.

Het zadel.
Hier heb ik afgeweken van de handleiding omdat ik de oplossing van Hans Henrik niet mooi vond en ik een alu zadel heb en geen houten. Het zadel heb ik gekocht, is van een Hurricane. Ik heb eerst de linker en rechter stalen steunplaat (afkomstig van een bodemplaat van een oude kantoorkast, zit links en rechts over de lengte onder het zadel) voorzien van opgelaste hoekjes zodat ik het zadel met popnagels kon bevestigen. Op de frame buis heb ik pijpjes gelast en de openingen dichtgelast met een schijf waar ik een moer opgelast heb.
De zwarte alu gatenplaat in de open stukken heb ik gewoon gekocht in een DHZ zaak. Dat zeg ik.

Tweede aanpassing is de bagagedrager.

(zelf gemaakt van stukken pijp van de oud ijzerboer) de bagagedrager is afneembaar, steekt gewoon in de dikke dwars pijp en is boven met boutjes gefixeerd.)
Sterke constructie: is getest met een proefpersoon van ongeveer 50 kilo. (met dank aan mijn zoon)

Algemeen:

Daar waar kabels of kettingen of banden tegen de fiets aan kunnen schuren moet je folie plakken.
Ik heb gekozen voor de SRAM DualDrive combinatie van derailleur en naafversnelling. Grote voordeel is dat je als je plots moet remmen je meteen terug kunt schakelen naar een klein verzet en je dus makkelijker weer van de plaats komt..
In combinatie met het grote tandwiel voor van de Alleweder (dus geen voorderailleur nodig!) heb ik zo 3x9 versnellingen.

De meeste kleine specifieke fietsonderdelen heb ik gekocht bij verschillende zaken die onderdelen leveren voor de zelfbouwers. Kwestie van googelen dus.

Fouten:

Ook die zijn gemaakt:
­ Ik ben niet tevreden over de eindafwerking met de lak. Ik heb gekozen voor matte witte lak, die is niet echt sterk en ook gauw smerig. Maar is wel mooi…
­ Voor het bevestigen van het zadeldek –fijn spul trouwens- heb ik velcro gebruikt met plakstrip. Dat houdt natuurlijk niet echt geweldig op die open structuur van het zadeldek. Dat moet ik nog eens vastnaaien dus.
­ Voor de drinkbus heb ik twee ogen bevestigd die op de verkeerde plaats zitten. Met een gemonteerde houder en een volle fles zit je met bepaalde lichaamsdelen in de knel.
­ Denken dat zelfbouw veel goedkoper is dan nieuw kopen.

Voorjaar 2009

Als je goed kijkt op de foto’s zie je dat er stof op de velgen ligt….
Ik heb al maanden niet meer gefietst. The thrill has gone? Ja, fietsen doe ik toch liever op een bukfiets ivm zichtbaarheid in de stad, ook al geeft ligfietsen een zeer relaxed gevoel!
Wat blijft is de trots dat ik dit zelf gemaakt heb.
.

Redactie