Gereedschap 0

Velomobiel 'Poncho'

Gecreëerd op 21 januari 2012 14:25

Categorieën: Complete fiets

"Poncho", of: waar een goedwillende hobbyist toe kan komen.

Ik rijd sinds een jaar of zes mijn woon-werk verkeer met veel plezier op een Optima Lynx. Toch werd de wens voor een velomobiel steeds sterker. Na proefritjes gemaakt te hebben in de Go-one, Mango en Versatile en een beetje teruggeschrokken te zijn van de prijzen, dacht ik: Waarom maak ik hem niet zelf?

Voordelen: Lage kostprijs. Ik kan hem helemaal bouwen zoals ik hem wil hebben. De voldoening van het ontwerpen en bouwen.
Nadelen: Tijdsbeslag. Risico dat het niet wordt wat ik hoopte. Hij moet tenslotte niet kapot gaan, hij moet er mooi genoeg uitzien (vorm en afwerking) en hij moet ook nog eens goed rijden (minimaal 35 km/h bij gelijke inspanning waarmee ik nu op mijn Lynx 28 km/h rijd.)

Zo gezegd, zo gedaan. Als doel de specificaties:
Koetswerk: epoxy met glasvezel. Bovenop en op de klep komen ruitjes van polycarbonaat. Dit geeft hoop ik wat beter zicht op wat er vlak voor en in de fiets gebeurt.
Achterwiel: 26" met SRAM DualDrive (3x8). Dus geen gedoe met een derailleur diep in de neus.
Voorwielen: 2x 20" met mechanische trommelremmen. Double wishbone ophanging van aluminium. Alle wielen geveerd.
Zitje: Zelfgemaakte spanzitting
Totaal gewicht: ik hoop rond de 30 kg.
Totale kosten: ik hoop minder dan 2000 euro.

Ik ben begonnen met twee grote gipsplaten. Daarop heb ik de contouren van mijn Lynx getekend en van de persoon die erop zit. Daar omheen heb ik de vorm van de koets geschetst en de twee gipsplaten tegelijk in dezelfde vorm gezaagd. Met houten balkjes zijn deze twee vormen op zo'n 30 cm van elkaar gemonteerd en daarmee was de basis gelegd. Daarna zijn de gipsplaten met piepschuim platen beplakt. Met een rasp zijn toen de ruwe platen bewerkt tot de stroomlijn in vorm was.
Echt glad wordt piepschuim nooit. Ik had nog een half emmertje gasbetonlijm staan en daarmee liet de piepschuimvorm zich mooi glad afsmeren. Uiteindelijk is er zo'n vijftig kilo lijm ingegaan. Op de tweede foto hieronder zijn de instapklep en bagageklepje al gelamineerd.

De achtervork heb ik eerst gemaakt uit polycarbonaat platen (waarmee ik ook de ruiten ga maken) en PU schuim, afgedekt met glasvezel en epoxy. Voor de demperbevestiging heb ik een paar RVS beugels ontworpen en laten maken (toch handig als je bij een machinefabriek werkt). Zie ook de eerste foto's. Dit bleek later wel sterk genoeg maar niet stijf genoeg. Dus is alles gestript en heb ik een en ander versterkt met massief beukenhout, aluminium en UD koolstofvezelband en opnieuw gelamineerd. Met recht een composiet product.

Het frame bestaat uit twee gebogen aluminium buizen, die vast zitten aan de vierkante buis, waarop de trapas komt. Vlakbij de splitsing leunt het frame op het centrale deel van de voorwielophanging. Op dit punt komen ook de krachten van de twee veerdempers samen. Elk voorwiel heeft een eigen zwenkas, die in een balhoofd ronddraait. Door de stand daarvan maakt het wiel een beweging zoals je ook bij de Citroen 2CV ziet. Door de SLA (short-long-arm) double wishbone komt het buitenste wiel aan de bovenkant in de bocht meer naar binnen dan bij een gewone double wishbone ophanging. Dat zou een hogere bochtsnelheid mogelijk moeten maken.

Van een paar tuinstoelonderdelen heb ik een spanzitting gemaakt. Die is niet helemaal goed gelukt en waarschijnlijk ook te breed voor het stuur al had ik op dat moment nog geen idee hoe het stuur eruit zou komen te zien. Het spanzitje is later vervangen door een gewoon ligfietszitje.

Ondertussen gaat het koetswerk ook verder. De neus is redelijk van de mal gekomen. (Parketwas is een goed en goedkoop alternatief voor de officiële lossingswassen.) Nu wordt de mal omgekeerd en de onderkant in vorm geraspt en gesmeerd en gelamineerd.

De onderkant is helaas een stuk minder lossend. Om de vorm eraf te krijgen moet de mal aan stukken (scheelt ook weer plek in de tuin ;-). Dan is het tijd om het achterstuk op de onderbak te zetten en het frame en andere 'technische' onderdelen te monteren. En te kijken of ik er in pas!

De deadline van Cycle Vision 2008 is inmiddels wel verstreken. Ik gebruik de tijd tot ongeveer oktober om het stuur erin te maken. Dat is een onderstuur geworden met de draai-as in lengterichting. Aan het eind van de draaias zit een liever, die direct aan de spoorstang is verbonden.

En omdat er aan het stuur wat schakelaars zitten (knipperlichten, remlicht en claxon) is ook meteen maar de kabelboom aangelegd. De remkabels zitten erin, evenals de versnellingskabels.

Hierna wordt het winter en heb ik het wel even gehad. Tot maart 2009 worden er geen vorderingen meer gemaakt.

Vanaf maart begint de deadline van Cycle Vision toch weer voldoende druk op de ketel te zetten om de "Poncho" verder af te maken. Daar zijn verder weinig spannende foto's van maar het was ook voornamelijk testrijden (in totaal wel 10 hele kilometers), framedelen toch maar aan elkaar laten lassen en weer terugmonteren, de neus erop poppen, schuren en plamuren, scharnieren maken voor de kleppen, koplamp verbouwen zodat hij weer in de stroomlijn past, verven etc, etc. En een week voor de Cycle Vision is hij klaar.

Met uitzondering van de voorste kettingrollen heeft Poncho de 2x 90 km naar Tilburg en terug goed doorstaan. Als bewijs hieronder de foto's. De eerste bij het pontje bij Werkendam, de tweede op de camping van CV2009 en de derde bij de 1-uurs wedstrijd.

En voldoet-ie?
Technisch: jawel. Hij blijft heel. Zelfs het schampen van een stoeprandje op kruissnelheid wordt zonder schade overleefd. Hij veert goed en stuurt scherp (draaicirkel 6.2 meter). Ik kan met gemak elke bocht maken die ik wil.
Gewicht valt tegen: toch nog zo'n 47 kg.
Vorm: Ik ben best tevreden. Voor mijn smaak smoelt-ie goed. Het instapgat is groot genoeg. Het bagageklepje bevalt prima: ik kreeg er uiteindelijk alles in voor een weekend CV2009: tent, slaapzak, kleding en eten/drinken.
Afwerking: kan beter. Hij is niet echt strak geworden.
Bouwtijd: niet gemeten maar naar schatting zo'n 700 uur.
Bouwkosten: Toch nog zo'n 2800 euro, onder te verdelen in 280 voor de mal, 1420 voor 'techniek' (wielen, remmen, versnelling, frame etc), 170 voor elektra en 880 voor de koets.
En inderdaad, had ik mijn bouwuren in overwerk gestoken en door de baas uit laten betalen, dan kon ik een mooie Quest kopen.

Nu nog een regendekje en dan aan het werk! (d.w.z. woon-werk verkeer).

Inmiddels (dec 2009) zijn zo'n 2600 woon-werk kilometers afgelegd.
Alle kettingwielen zijn vervangen door de mooie, dubbelgelagerde spuitgegoten versie van Alligt. Dat levert de gewenste geluidsreductie en beter rendement op. Verder zijn vier kunststof stangkoppen gebroken en vervangen door metalen versies. Het regenhoes is er gekomen, gemaakt van een autodekzeil, en hard nodig ook met al het regenweer in de herfst.
Met een harde windvlaag is mijn instapklep van een scharnier afgebroken, wat weer prettig gerepareerd is.
Ik heb een toplicht erbij geknutseld.
En beide Perfect Moirees zijn totaal versleten (de eerste bij 1500 en de tweede bij 2500 km) en vervangen door HPV's.
Verder alles prima, dank u.

Update aug 2012: Inmiddels bijna 15000 km gereden. Voor de voorbanden heb ik een serie goedkope Vredenstein HPV banden gekocht. Die houden het ca 3000 km uit. De achterband is een Schwalbe Marathon Racer. Daarvan zit de tweede er nog steeds op.
Ik rijd doorgaans rond de 30 km/h.

Het frame is twee keer gebroken en weer aan elkaar gelast. Mijn mooie spoiler is toch te laag en schraapt, zelfs na twee keer aangepast te zijn, nog steeds over te hoge drempels. De ophangpunten van de bovenste draagarmen zijn verbeterd. En zo blijf je toch steeds bezig.

Update Oktober 2014. Inmiddels heeft de Poncho 22000 km gereden. In mei 2014 is, door iets te hard rijden over vermaledijde drempels in de Zegwaartseweg in Zoetermeer, mijn mooie multi-composiet achtervork gescheurd. Ik heb eigenlijk geen tijd over om dit fatsoenlijk te repareren.